De het bewolkte weer was het lastig op te gaan snorkelen. Regen maakt het water troebel en zonder zonlicht is koraal donker. Op de laatste dag op Gili Air stappen we toch aan boord van een bootje om te gaan snorkelen. We hebben nog geen schildpadden gespot tijdens het snorkelen eerder. We gaan zeker schildpadden zien, worst ons verzekerd. Over de ruige zee varen we naar de eilanden Gili Meno en Gili Trawangan. Tussen de eilanden komen vaak schildpadden voor. Op de tweede spot zie ik inderdaad een schildpad onder water (foto niet mogelijk). Een stukje verder zwemt een ander schildpad in een ondiep stukje. Bijzonder om deze dieren te zien.

Als laatste bestemming van de reis gaan we naar het kleinste eiland van de Gili eilanden: Gili Air. Met twee kleine speedboten worden we vanaf Lombok overgezet. De schippers geven flink gas. Bij aankomst wordt snel duidelijk waarom. Het begint te regenen. Dikke druppels vallen. Snel pak ik mijn reistas en loop naar de overkapping bij de pier. Binnen enkele ogenblikken breekt een hevige stortbui los. De wind waait de regen onder de overkapping. Wat als we vijf minuten later gearriveerd waren? Al snel staat de straten blank. De bagage wordt met een paard en wagen vervoerd. Ik trotseer de regen. In mijn huisje, gesitueerd rond een cirkelvormig zwembad, trek ik droge kleren aan. Buiten is het ook droog geworden. Het eiland Gili Air bestaat uit veel restaurantjes en barretjes langs het strand. Het is leuk om het eiland rond te lopen. In het kleine centrum laat ik mijn haar knippen. Ik wijs op plaatjes aan wat ik ongeveer wil hebben. De kapper Mike spreekt nauwelijks Engels. Gili Air is een mooie en leuke locatie om de reis af te sluiten (ondanks dat het bewolkt is).

Op de flanken van de Rinjani vulkaan op Lombok hebben we een wandeling gemaakt naar een tweetal watervallen. Het water valt in drie flinke stralen van de Stoker waterval. In een half uurtje lopen we naar de Kelambu waterval. Het water valt hier als een gordijn naar beneden over een hoogte van veertig meter. Een prachtig gezicht. Via dezelfde route wandelen we weer terug. Een prachtige,maar soms ook pittige, wandeling door het regenwoud.

Vandaag zijn we met de veerboot overgestoken van het eiland Sumbawa naar Lombok. Een tocht normaliter van twee uur. In de haven van Lombok lagen echter meerdere veerboten te wachten om uit te kunnen laden. Na ruim een half uur wachten waren wij ook aan de beurt en verlieten de boot. In het dorpje Pringgasela stond de lunch gereed. Ook kregen we hier een rondleiding door het dorpje waar nog op traditionele handmatige wijze geweven wordt. Een arbeidsintensief proces. Uiteindelijk overnachten we in Tetebatu aan de voet van de Rinjani vulkaan. De top van de vulkaan is verborgen in de wolken.

Vandaag bezoeken we Sumbawa Besar, een stadje aan de noordzijde van het Indonesische eiland Sumbawa. In het centrum staat het Dalam Loka paleis. Het volledig uit teak-hout opgetrokken traditioneel paleis, werd in 1885 gebouwd in opdracht van de 16de sultan van de Dewa Dalam Bawa dynastie. Sultan Muhammed Jalaluddin III was de koning van het regentschap Sumbawa. Na de onafhankelijkheid van Indonesië in 1945 verloren de regentschappen hun macht. Ook het paleis verloor haar functie. Binnen is het paleis vooral leeg. Grote ruimtes met een enkele vitrine. Men is bezig met restauratie, maar dit vlot niet zo. Via een steile trap kom ik op de bovenste verdieping. Hoe zou het paleis ingericht zijn geweest tijdens het koningsschap? Vanaf het paleis is het een klein stukje lopen naar de Pesar, de markt. De kip wordt in stukken gehakt en de vis ligt klaar voor kopers. Hoewel de kraampjes rommelig ogen, is hier praktisch alles te krijgen. Veel mensen willen weten hoe ik heet? en waar ik vandaan kom? Ah Belanda!

Toegegeven, je moet goed kijken, maar het zand op Pink Beach is inderdaad een klein beetje roze. Vooral op het natte gedeelte. Doordat kleine stukjes rood koraal zich mengen met het zand, ontstaat een roze gloed. Ook zonder de gloed is het strand al een prachtige locatie op te vertoeven. In zee ligt ook koraal, maar de flinke stroming maakte het lastiger om hier stil boven te blijven hangen. Eerder dan gebruikelijk ben ik het water weer uitgegaan.

Het eiland Komodo is de thuisbasis van de Komodo varanen. Met een ranger maken we een tocht over het eiland. Hij benadrukt bij elkaar te blijven. De varanen zijn niet ongevaarlijk. Op een open plaats liggen twee grote mannetjes varanen te rusten. De ranger neemt de camera en laat ons achter de varaan zitten. Een tweede ranger houdt de varaan in de gaten. Die lijkt het allemaal best te vinden. Overigens is de afstand tot de varaan nog wel vijf meter. De foto lijkt dichterbij .

Al vroeg loopt de wekker af. Buiten is het nog donker rond de boot. Met een klein bootje varen we naar het strandje. De volle maand geeft net voldoende licht om te zien waar we goed uit kunnen stappen. Ik begin aan de klim naar het uitkijkplatform. De bewolking trekt voor de maan. Ik gebruik mijn zaklantaarn om de treden te kunnen onderscheiden. 815 treden in totaal. Wanneer ik een half uurtje later boven kom zie ik het langzaam licht worden. Het uitzicht over het eiland Palau Padar is fantastisch. Helaas lukt het de zon niet om door de bewolking te komen voor een mooie zonsopgang.

Met de boot arriveren we in de middag bij het eiland Rinca. Net als op het naastgelegen eiland Komodo komen hier de grote Komodo veranen voor. Bij het bezoekerscentrum vertelt de gids dat een Komodo varaan wel tot drie meter lang kan worden. Wanneer ze bijten, brengen ze bacteriën over die hun prooi doden. We volgen de gids het oerwoud in. Een grote varaan ligt in de schaduw. Door de camouflage zie je hem bijna niet. Gisteren hebben varanen aangevallen. Bij de waterpoel wachten ze op zijn dood. Wanneer we bij de poel aankome moeten we stil zijn e bij elkaar blijven. Ik zie de buffel lijden en zes varanen liggen op de oever te wachten op hun maal.

Indonesië - Vandaag zijn we in Labuan Bajo, de stad waar we op de tweede dag ook waren omdat de vlucht gecanceld werd. We hebben een vrije dag in het Luwansa Beach Resort. Ik heb via internet een excursie geboekt naar de Rangko cave. Een grot waar je in kunt zwemmen. Om 8 uur pikt Mario mij op bij het hotel. Samen met Piter uit Polen en Miguel uit Mexico maak ik de tour. Na een half uurtje rijden komen we bij een strand. Hier ligt een boot gereed. De crew vaart ons naar de omgeving van Boleng Beach. Hier ligt prachtig koraal om te snorkelen. Hele scholen vissen zwemmen tussen het koraal door. Na het snorkelen leggen we aan bij het strand bij de Rangko cave. Via een kleine doorgang kom ik in de grot. Ik ga het water in en zwem onder de stalagmieten. Prachtig en bijzonder om te kunnen doen.

Net buiten Ruteng bezoeken we de rijstvelden. Eki, de gids die mee loopt, legt uit dat de productie van rijst zes maanden kost. Ze kunnen twee keer per jaar oogsten. De meeste rijstvelden liggen in plateaus tegen de bergen. Op wesr-Flores komen ook spinnenweb velden voor. Zo'n cirkel behoort tot een clan, die de punten onder de families verdeelt. Nergens anders komt dit voor.

Indonesie - Na een drie uur durende wandeling die hoofdzakelijk omhoog liep, werden we met een welkomstceremonie ontvangen in het bergdorp Belaraghi. Ter ere van onze komst werd ook een varken en een kip geofferd. Dit hoort bij de traditie. Iedereen sliep bij een familie in een traditionele een huis. In het huis lag een matras met klamboe voor mij gereed. De familie zelf slaapt op dunne matjes. De avond werd afgesloten met een muzikaal optreden op bamboe fluiten. Dit klonk indrukwekkend mooi. 's Nachts heb ik prima geslapen al liep er af en toe een hond over de bamboe veranda of vloog een kip tegen de dunne wandjes. Dit hoort allemaal bij het dorp. Voordat ik vertrok heb ik de familie bedankt voor hun gastvrijheid en hebben we een foto gemaakt.

In de dorpjes Luba en Bena leeft de Ngada bevolking nog in de traditionele bamboe huizen met rieten bedekking. De huizen zijn gesitueerd rond het plein. Iedere clan heeft zijn eigen Ngadhu, een soort rieten parasol voor de mannelijke ceremonies en de Bhaga, een klein huisje voor de vrouwelijke variant. Het dorpje Luba is wat kleinschaliger. In Bena staan meer huizen rond het lang gerekte plein en dit dorp is al meer ingespeeld op de toeristen. Het is leuk om te zien hoe men nog altijd volgens de tradities leeft.

Wanneer we bij de hotspring van Soa aankomen, ligt een groepje jongens al in het water. Ze giegelen wanneer ze ons zien. Er moet direct een foto gemaakt worden. De jongens wijzen mij waar ik het beste de natuurlijke warmwaterbron in kan gaan. Het water is tegen de veertig graden en behoorlijk warm.

Nabij andere eilanden binnen het Tujuhbelas National Park bevindt zich koraal. Vanaf het strand zwem ik er met mijn snorkel uitrusting naar toe. Ik laat mij meedrijven met de stroming en zie onder mij het kleurrijke koraal en de prachtige vissen. Dit een kleine locatie met koraal, maar erg mooi. Ondertussen wordt vis klaargemaakt op een barbecue. Heerlijk.