In de dorpjes Luba en Bena leeft de Ngada bevolking nog in de traditionele bamboe huizen met rieten bedekking. De huizen zijn gesitueerd rond het plein. Iedere clan heeft zijn eigen Ngadhu, een soort rieten parasol voor de mannelijke ceremonies en de Bhaga, een klein huisje voor de vrouwelijke variant. Het dorpje Luba is wat kleinschaliger. In Bena staan meer huizen rond het lang gerekte plein en dit dorp is al meer ingespeeld op de toeristen. Het is leuk om te zien hoe men nog altijd volgens de tradities leeft.

Wanneer we bij de hotspring van Soa aankomen, ligt een groepje jongens al in het water. Ze giegelen wanneer ze ons zien. Er moet direct een foto gemaakt worden. De jongens wijzen mij waar ik het beste de natuurlijke warmwaterbron in kan gaan. Het water is tegen de veertig graden en behoorlijk warm.

Nabij andere eilanden binnen het Tujuhbelas National Park bevindt zich koraal. Vanaf het strand zwem ik er met mijn snorkel uitrusting naar toe. Ik laat mij meedrijven met de stroming en zie onder mij het kleurrijke koraal en de prachtige vissen. Dit een kleine locatie met koraal, maar erg mooi. Ondertussen wordt vis klaargemaakt op een barbecue. Heerlijk.

In Riung gaan we aan boord van twee kleine boten en varen de Flores zee op. Voor de kust liggen enkele natuur eilanden, die samen het National Park Tujuhbelas vormen. Op het eiland Palua Ontoloe komen vliegende honden voor. Deze groot uitgevallen vleermuizen rusten overdag in de bomen en gaan 's avonds op zoek naar fruit om te eten op Flores. Het is bijzonder om vele honderden vliegende honden zo bijeen te zien.

Vanuit Ende rijden we in zo'n tweeënhalf uur naar de flanken van de Kelimutu vulkaan. Het voelt een beetje of de reis vandaag echt van start is gegaan met dit bezoek. Ik hoop de meren te kunnen zien. Onderweg was het bewolkt en mistig De kleuren van de kratermeren veranderen, vermoedelijk door de mineralen in de bergen, van rood, turquoise, groen, blauw tot zwart. Vanaf het parkeerterrein wandel ik in zo'n drie kwartier omhoog. Hier is het opgeklaard. Vanaf het uitkijkpunt zie ik de kratermeren liggen. Schitterend.

Tsja, soms zit het mee, soms zit het tegen. Vanochtend hadden we de vlucht van Danpasar naar Labuan Bajo. Daar zouden we na 2,5 uur doorvliegen naar Ende. Het werkwoord in de vorige zin verraad al een beetje. Terwijl we al in het vliegtuig zitten in Denpasar, meld de piloot dat een vliegtuig de startbaan blokkeert en geen vliegverkeer meer mogelijk is. Of het een mislukte landing of een technisch gebrek is wordt niet duidelijk. Iedereen moet het vliegtuig uit en wachten in de vertrekhal. Twee uur gaan voorbij. Er wordt water en een snack verstrekt. Ondertussen worden continu vluchten omgeroepen die ook niet kunnen vertrekken. Pas om een uur kunnen we weer aan boord. Met vier uur vertraging stijgen we op. In Labuan Bajo staan medewerkers al klaar met de boarding passen. Het toestel naar Ende is nog niet vertrokken. Dit blijkt niet alleen voor ons, maar het toestel schijnt ook een technisch probleem te hebben. Rond half vijf komt het bericht dat de vlucht vandaag niet meer gaat vertrekken. Morgenochtend om tien uur is de nieuwe vlucht. Met een auto worden iedere keer 4 personen naar een hotel gebracht. We zullen in Labuan Bajo moeten overnachten. Het is niet beter. Morgen zien we of we de vulkaan bij Ende nog op kunnen ...

Zojuist aangekomen op Bali. Afgelopen nacht ben ik naar Singapore gevolgen en na een korte stop door naar Denpasar op Bali. De komende weken reis ik langs de kleine Suunda eilanden. Flores, Komodo, Sumba, Lombok en Gili. Op basis van de ervaringen van eerdere reisgroepen is een nacht extra op Bali ingepland. Anders zou ik om tien uur 's avonds arriveren in het hotel en direct de volgende ochtend doorvliegen naar het eiland Flores. Dit betekent lekker een dagje rustig aan op het strand, in de zee en in het zwembad. In zee was het oppassen. De hoge golven veroorzaken een flinke onderstroom. Daar hadden we 's avonds, tijdens het eten op het strand geen last van. Heerlijk gegeten.

Vandaag ben ik al weer op de laatste bestemming van deze reis. Maar wel op een hele mooie: Isla Mujeres, een klein langgerekt eiland een half uurtje varen vanuit Cancun. Al snorkelend heb ik het koraal en de vissen rond het eiland bekeken. De tour werd afgesloten met een vis-barbecue lunch op het strandje. Isla Mujeres is een mooie locatie om deze prachtige reis naar Mexico mee af te sluiten. Morgen einde middag vlieg ik weer richting Nederland (aankomst zaterdag).

Op de weg naar Playa de Carmen brengen we nog een keer een bezoek aan een cenote, een zoetwater bron. De cenote Azul ligt prachtig tussen de bomen. Doordat het meertje ook dichter bij de bewoonde wereld ligt en het vandaag mooi weer is, zijn we niet de enige bezoekers. Het water is heerlijk verkoelend, maar onder water steken verschillende rotsen uit. Ook zijn de stenen glad. Vanaf de rotsen kun je in het water springen. Een beetje angstig, spring ik de vijf meter naar beneden en plons in het water. Hier is het gelukkig diep genoeg. Het is wederom heerlijk genieten.

Vandaag bezoek ik de laatste historische Maya stad van mijn reis: Tulum. Al sinds de vijfde eeuw verblijven de Maya's in deze locatie aan zee. Tulum wordt afgeschermd door een muur aan de landzijde en steile rotsen aan zee. Het strandje, waar handel gedreven werd vanuit bootjes, kon goed verdedigd worden van 'het Kasteel'. Terwijl ik rond loop spot ik overal Leguanen tussen de ruïnes. Een grappig gezicht.

Een dagje op het strand van Mahahual aan de Caribische zee. Met een bootje zijn we richting het koraal gevaren. Helaas had het koraal niet zoveel kleur, maar snorkelen is altijd leuk. Na de tour konden we gebruik maken van de strandbedden en de kajaks. Voldoende voor een heerlijk dagje aan een paradijselijk strand. #genieten

Het meer van Bacalar is een zestig kilometer lang meer met maar een smalle doorgang naar open zee. Een ideale locatie voor de Maya's en Spanjaarders om te verdedigen. De kleur van het meer is prachtig groen / blauw en lijkt bij iedere zonnestraal te veranderen. Sommigen zullen dit meer kennen van 'Wie is de mol?'. In het ondiepe meer liggen Cenotes (sinkholes) waar de diepte opeens honderden meters kan zijn. Na een boottocht over het meer, kom ik bij de Bacalar Beach Club. Vanaf een ligbed kijk ik uit over het prachtige meer. Ik vind wel dat ik een klein biertje verdiend heb.

Vandaag heb ik de oude Maya stad Palenque bezocht. De Maya beschaving leefde hier van 500 tot 800 nC. De tempels raakte overwoekerd door het oerwoud. Pas in de 19de eeuw werden de tempels herontdekt. Naar schatting is maar een klein deel gerestaureerd. De gids leidt mij langs de tempels. Ik beklim ook de hoogste tempel. Het uitzicht is prachtig. Vooral het afdalen doe ik voorzichtig. De treden zijn smal, hoog en glad. De ligging van Palenque midden tussen het regenwoud is schitterend.

Tsja, wat zal ik zeggen over vandaag? De foto zegt alles al. Vandaag hebben we op weg naar Palenque de Agua Azul waterval bezocht. Bij de waterval kun je met een gids zwemmen en van de waterval springen. Ik ben achter de waterval geweest en heb van bassin naar bassin van de waterval gesprongen. Soms was dat best spannend en glad. Een erg gave activiteit die ik niet had willen missen. Dat het regende neem ik op de koop toe.

San Juan Chamula is een Maya stadje in de bergen, waar men nog leeft volgens de oude Maya tradities. Nieuwkomers van buiten worden niet getolereerd. In de Maya-kerk staan meerdere altaren, voor de verschillende heiligen. Op de vloer liggen dennennaalden. Families zitten op de grond en plaatsen rijen kaarsen op de stenen vloer, terwijl ze bidden. De naalden zijn wat opzij geschoven. Vele honderden kaarsjes branden. Het is bizar en bijzonder tegelijk om hier tussen te mogen staan. De combinatie van dennennaalden en kaarsen lijkt mij extreem brandgevaarlijk. Niemand lijkt zich hier om te bekommeren. In de kerk hangt een walm van de kaarsen en het plafond in zwart geblakerd. Foto's maken in de kerk past niet bij de Maya cultuur.